Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyoekonomik Yönleriyle Osmanlı Devleti’nde Göç ve Kültürel Etkileşim: Edirne Vilayeti Örneği (1856-1914) , M. Mehdi İlhan,Orhan Albayrak, Editör, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.219-239, 2019
Osmanlı Devleti’nde nüfus ve iskân politikaları, Osmanlı
Klasik Dönemi boyunca önemli bir aksaklığa sebebiyet vermeden yüzyıllar boyunca
eksiksiz şekilde işlevlerini yerine getirmiştir. Nüfus ve iskân politikalarının
bu eksiksiz görünümüne rağmen XIX. yüzyılda artan toprak kayıpları, nüfus ve
iskân meselesinin yeniden yapılandırılması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Bilhassa XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Kırım Savaşının
kaybedilmesiyle giderek artan zorunlu göçler,
Osmanlı Devleti'nin yeni bir yerleşim politikası belirlemesine yol açmıştır. Bu
politika da göçle gelen Müslüman nüfusun tarıma
elverişli boş topraklara yerleştirilmesidir.
Osmanlı Devleti’nde Müslüman nüfusun bir plan dâhilinde
yerleştirildiği önemli bölgeler bulunmaktadır ve bu bölgelerden birisi de
verimli topraklara sahip olan Edirne Vilayeti sınırlarıdır. Vilayet dâhilindeki
boş topraklara özellikle Balkanlar başta olmak üzere Kırım ve diğer yerlerden
zorunlu göçle gelen insanların yerleştirilmesiyle birlikte ekilen toprak
alanı genişlemiş ve bölgenin zirai üretimi artış kaydetmiştir. Ayrıca göçmen kitlelerin Trakya civarına yerleştirilmesinden sonra
bölgenin gayrimüslim ağırlıklı demografik yapısı da değişime uğramıştır. Bu
yerleştirme girişimi sonrasında göçmenler ile yerli halk arasında
ekonomik, sosyal ve kültürel etkileşim ortaya çıkmış ve bu da günümüz
Trakya'sının sosyoekonomik ve sosyokültürel yapısına temel teşkil etmiştir.