Ekonomik Eşitsizlik ve Sosyo-Ekonomik Refah Bağlamında İslami Finans ile İslam Ekonomisi Karşılaştırması


Kalkavan H.

in: İslami Finansın Politik Ekonomisi: Körfez Ülkeleri Uygulaması, Erhan Akkaş, Editor, İktisat Yayınları, İstanbul, pp.59-81, 2022

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Research Book
  • Publication Date: 2022
  • Publisher: İktisat Yayınları
  • City: İstanbul
  • Page Numbers: pp.59-81
  • Editors: Erhan Akkaş, Editor

Abstract

Eşitsizlikler pek çok insan tarafından ekonomik sistemin sorgu- lanmasına yol açmıtır. Buna yönelik olarak bireylerişirketlere göre daha fazla vergilendirilip vergilendirilmediği (dorudan ve dolaylı olarak) sorusu hâlihazırda tartıılmaktadır. Öyle ki, görünüte hukukhaklar hususunda eşitlikçbir siyasal sistemiiinde pek de eşitlikçolmayan ekonomik sistem ve bu sistemle birlikte ortaya çıkan adaletsiz ekonomik daılımın sebep olduu ekonomik eşitsizlikler ortaya çıkmaktadır (Beauchamp, 1982).

Sürdürülebilirlik kavramı esasında insan refahının yalnızca u anda ve yakın gelecekte değil, dahası uzak gelecekte de salanabileceği koulları sürdürmeye yönelik ahlakbir duyarlılıı ve taahhüttü vadetmektedir. Bu taahhüt, sürdürülebilirliğin önemlamaçlarından birolan adaletin gelişebileceği koulla- rın sürdürülmesinde içermektedir. Öyle ksürdürülebilirliğiiinde saklı olan gelecee yönelik ahlaksorumluluun kendisi, adaletin tesisinin bir gereğidir. Sürdürülebilirlik ve adalet ara- sındaknormatiilişki, bilhassa ekonomik balamda adalet mefhumunun çeşitltanımlarıyla tutarlı olan güçlü biilişktürüdür (Dower, 2004). Dahası, servetin ve kaynakların daılımındakfırsat eşitliği konusu muasır toplumların önemlunsurların- dandır. Bundan dolayı sosyoekonomik politikalar, hakkaniyetldaılımı ve fırsat eşitliğinsalamaya yönelik oluturulmalıdır. Bu balamda doal kaynakların iktisatlı kullanımı, yenilenebilir enerjüretimi, servetin adil daılımı ve sürdürülebilir kapsayıcı bir toplum ina etme vb. konularda din, insanlıa sürdürülebilirlik, eşitlik ve adalet faziletlerinin ekonomik düzlemde gerçeklemesine katkı verebilir (Ottuh vd., 2014). Ancak bu ekilde toplum sathına yayılan sosyoekonomik refahtan bahsedilebilir.

Ekonomik eşitsizlik ve refah balamında slamfinans ile slam ekonomisiniincelendiği bu çalımada, ilk önce giriş bölümün- de eşitsizlik, sürdürülebilirlik, ekonomik refah ve slamsosyo-ekonomik refah kavramları ele alınmıtır. Sonrasında sırasıyla ikincbölümde gelir ve servet eşitsizliği ve üçüncü bölümde ise ahlakkaygılar ve adaletlekonomperspektifkonuları incelenmiştir. Sürdürülebilir kalkınma ve sosyal refah kavram- larının mütalaa edildiği dördüncü bölümde ayrıca Birlemiş Milletlerin sürdürülebilir kalkınma hedefleraratırma konusu balamında deerlendirilmiştir. Daha sonra, çalımanın beşincbölümünde ise slamfinans ve slam ekonomisinin ekonomik eşitsizlik balamında karılatırması kavramsal ve eletirel bir yaklaımla ortaya konmutur. Nihayet sonuç bölümünde, bu yaklaımlar çerçevesinde genel bir deerlendirme yapılarak ça- lıma tamamlanmıtır.