Kripto Varlıkların Vergilendirilmesi Üzerine Düşünceler

---

Geçer A. E.

in: Uluslararası Bilişim ve Teknoloji Hukuku Sempozyumu Tebliğler Kitabı, Şerafettin Ekici,Ekrem Solak Muhammed Emre Avşar, Editor, Adalet Yayınevi, İstanbul, pp.517-536, 2021

• Publication Type: Book Chapter / Chapter Research Book
• Publication Date: 2021
• Publisher: Adalet Yayınevi
• City: İstanbul
• Page Numbers: pp.517-536
• Editors: Şerafettin Ekici,Ekrem Solak Muhammed Emre Avşar, Editor

Abstract

KRİPTO VARLIKLARIN VERGİLENDİRİLMESİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

THOUGHTS ON TAXATION OF CRYPTO ASSETS           

Ahmet Emrah GEÇER*

Özet

2008 yılında Birleşik Devletler’de başlayıp 2012 yılına kadar etkilerini sürdüren ve dünya üzerinde önemli derecede ekonomik gerilemeye yol açan yüksek faizli konut kredileri krizi itibari paraya ve geleneksel finans sistemine olan güveni temelinden sarsmıştır. Dünyanın en saygın yatırım kuruluşları iflasın eşiğine gelmişler, bu kuruluşlardan bazıları iflas etmişler bazıları ise Birleşik Devletler idaresi tarafından kurtarılmışlardır. İşte bu dönemde, Blokzincir teknolojisine dayalı olarak oluşturulan kripto paralar, mevcut banka ve diğer finans kurumlarının aracılığını ortadan kaldırmak iddiasıyla oluşturulmaya başlamıştır.

 

Dünya üzerinde 10000’nin üzerinde kripto paranın olduğu belirtilmektedir. Blokzincir teknolojisine dayalı olarak oluşturulan ilk kripto para olan Bitcoin’in piyasa değerinin 2012 ve 2021 yılları arasında %540000 arttığı gözlemlenmiştir. Kripto paraların 2019 ile 2025 yılları arasında yıllık %56,4 büyüyeceği tahmin edilmektedir. 2021 yılı Şubat ayında yapılan araştırmaya göre Türkiye’de kripto para kullanıcıları 2,5 milyondur. Başka bir araştırmada 1 Şubat ile 24 Mart 2021 tarihleri arasında kripto para alım satım hacminin 218 milyar TL olduğu belirlenmiştir.

 

Dünya finans piyasası nazara alındığında kripto paraların, günümüzde itibari paraya nazaran küçük bir pasta payına sahiptir. Bununla birlikte gün geçtikçe bu pasta payının kripto paralar lehine artacağına yönelik kuvvetli bir beklenti söz konusudur. Ancak ülkelerin kripto paralara karşı temkinli şekilde yaklaştıkları görülmektedir. Diğer yandan, karşılaştırmalı hukukta bazı ülkelerin kripto varlıkların hukuki niteliğine ilişkin düzenlemeler yapılmış ve hangi şartlar altında vergilendirileceğine dair açıklamalarda bulunulmuştur.

 

Türk hukukunda kripto paraların hukuki niteliğine ilişkin farklı görüşler mevcuttur. Dahası bazı kamu kurum ve kuruluşları, kripto paraların nitelendirilmesine ilişkin kapsayıcı olmayan açıklamalarda bulunmuşlar ve hatta düzenleyici işlem tesis etmişlerdir. Ancak Türk vergi hukukunda kripto paraların vergilendirilmesine ilişkin özel bir düzenleme yapılmamıştır. Genel düzenlemelerin de kripto paralarının vergilendirilmesinde yetersiz oldukları belirtilmektedir. Bu tebliğde öncelikli olarak kripto varlık kripto para ayrımı yapılarak kripto paraların hukuki nitelendirilmesine yönelik karşılaştırmalı hukuk ve Türk hukukundaki durum incelenecektir. Sonrasında ise kripto paraların vergilendirilmesine ilişkin karşılaştırmalı hukuk ve Türk hukukundaki gelişmeler ele alınacak ve bu konuya ilişkin düşüncelerimize yer verilecektir.

 

Anahtar Kelimeler: Kripto Paralar – Karşılaştırmalı Hukuk - Vergilendirme – Gelir Vergisi – Kurumlar Vergisi - Katma Değer Vergisi- Veraset ve İntikal Vergisi

 

Abstract

The crisis of subprime mortgage loans, which started in the United States in 2008 and continued until 2012 and caused a significant economic recession in the world, has shaken the trust in the fiat money and the conventional financial system. The world's most respected investment institutions are on the verge of bankruptcy, some of which have gone bankrupt, and others have been bailed out by the United States administration. It was during this period that cryptocurrencies based on Blockchain technology began to be created with the claim of eliminating the intermediation of existing banks and other financial institutions.

 

It is stated that there are over 10000 cryptocurrencies in the world. It has been observed that the market value of Bitcoin, the first cryptocurrency created based on blockchain technology, increased by 540000% between 2012 and 2021. Cryptocurrencies are predicted to grow 56.4% annually between 2019 and 2025. According to the research conducted in February 2021, there are 2.5 million crypto users in Turkey. In another study, it was determined that the trading volume of cryptocurrencies between February 1 and March 24, 2021 was 218 billion TL.

 

When the world financial market is considered, cryptocurrencies have a small share of the pie today compared to fiat money. However, there is a strong expectation that this share of the pie will increase in favor of cryptocurrencies day by day. However, it is seen that countries are cautiously approaching cryptocurrencies. On the other hand, regulations regarding the legal nature of crypto assets in some countries have been made in comparative law and explanations have been made about the conditions under which they will be taxed.

 

There are different views on the legal nature of cryptocurrencies in Turkish law. Moreover, some public institutions and organizations have made non-inclusive statements regarding the qualification of cryptocurrencies and even established regulatory action. However, no special regulation has been made regarding the taxation of cryptocurrecies in Turkish tax law. It is stated that general regulations are also insufficient in taxation of cryptocurrencies. In this paper, primarily by distinguishing crypto assets and cryptocurrency, comparative law regarding the legal qualification of cryptocurrencies and the situation in Turkish law will be examined. Afterwards, comparative law regarding the taxation of cryptocurrencies and developments in Turkish law will be discussed and our thoughts on this subject will be given.

 

Key Words: Crypto Assets - Cryptocurrencies – Comparative Law- Taxation – Income Tax – Corporate Tax - Value Added Tax-Inheritance and Transfer Tax