Büyük Britanya Müze Koleksiyonlarındaki Bilinen Hayvan Figürlü Çanakkale Seramikleri


Diri Apaydın T.

Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, vol.10, no.2, pp.262-277, 2020 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 10 Issue: 2
  • Publication Date: 2020
  • Journal Name: Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.262-277

Abstract

Türk seramikleri, bugün sanat dünyasında bilinirliği kanıtlanmış dünya çapında birçok müzenin koleksiyonunda kendine önemli bir yer edinmiştir. XVII. yüzyılın sonlarından XX. yüzyılın başlarına kadar üretimini devam ettiren Çanakkale seramikleri de bunlardan birisidir. Özgün örnekleri ile bilinen bu seramikler, XIX. yüzyılda farklı formda görülen örnekleriyle Türk seramik sanatından ayrı bir yere sahiptir. Çanakkale Seramikleri tabak, kâse ve vazo gibi bilinir formların yanı sıra, at, aslan, deve ve ördek başlı testi gibi hayvan biçimli kaplar ile geleneklerin dışına çıkmıştır. Çeşitli formlardaki hayvan figürlü bu seramikleri Türkiye’de İstanbul, Antalya ve Ankara gibi çeşitli illerde bulunan müze ve koleksiyonlarda görmek mümkündür. İngiltere’de ise Victoria ve Albert Müzesi, British Müzesi, Cambridge Fitzwilliam Müzesi, Edinburg National Müzesi, Glasgow Burrell Koleksiyonu, Oxford Ashmolean Müzesi ve Durham Oriental Müzesi koleksiyonlarda yer almaktadır. Makalede, bahsi geçen yedi koleksiyonda yer alan on üç adet hayvan figürlü Çanakkale üretimi seramik üzerinde durulmuştur. Yurt dışı koleksiyonlarında yer alan Çanakkale seramikleri üzerine yapılan daha önceki araştırmalarda, başkent Londra’da bulunan Victoria ve Albert Müzesi’ne kayıtlı seramikler ele alınmış, ancak diğer müzelerdeki seramikler hakkında henüz bilinen bir çalışma yapılmamıştır. Bu durum bu yayını hazırlamaktaki amaçlardan biri olmuştur. Müzelerin dijital kayıt dökümünden yararlanılarak hazırlanan bu makale ile İngiltere Müzelerinde yer alan hayvan figürlü Çanakkale seramiklerinin bilinen diğer örneklerle karşılaştırılarak, malzeme, teknik, form ve süsleme açısından değerlendirmesi yapılmıştır.