Research Information System
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (İSMUS), vol.4, no.1, pp.15-28, 2019 (Peer-Reviewed Journal)
İslam’ın
başlangıç yıllarından bu yana yerine getirilen hac ibadeti, her yıl dünyanın
hemen her yerinden farklı ırk, renk ve dilde Müslüman’ı Mekke’de buluşturmaktadır.
Hac ibadeti için yapılan bu buluşmada aynı zamanda farklı kültürler, düşünceler,
ticari ve iktisadi teknikler ve davranış kalıpları tanınmakta, mallarla
birlikte bir yerden başka bir yere aktarılmaktadır. VII. yüzyıldan itibaren
sürekli genişleyen ve XIII. yüzyıla gelindiğinde Asya, Afrika ve Avrupa kıtaları
üzerinde geniş bir coğrafyada hâkimiyet kuran İslam, hemen her yerde benzer siyasi,
sosyal, ticari ve iktisadi kurumlar oluşturmuştur. Bu yüzyıllarda oluşup
gelişen kurumlar, İslam coğrafyasında Müslüman ve gayrimüslim tüm fertler
tarafından benimsenmiş ve asırlarca uygulanmıştır. Bu kurumların oluşması ve
gelişmesinde farklı araçların ve olayların etkisi bulunmaktadır. Bunlardan biri
de hacdır. Bu makalede haccın İslam toplumlarının ortak kurumlar etrafında bir
araya gelmesindeki rolü ele alınmaktadır. Makalede hac, bilginin aktarımında ve
yayılmasındaki; farklı toplumların kültürlerinin, coğrafyalarının ve
tarihlerinin tanınmasındaki; yeni iktisadi ve ticari tekniklerin, kurumların ve
davranış kalıplarının tanınmasındaki; malların uluslararası dolaşıma katılmasındaki
yeri ile ele alınmaktadır.