Research Information System
"İnternet Hukukunda Çocuğun Korunması ve Mahremiyeti", Ankara, Turkey, 12 May 2023
İnternet kullanımı ve dijitalleşme artık günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Cep telefonları ve tabletlerin kullanımının yaygınlaşması, internet erişiminin zaman ve mekândan bağımsız olması her yaştan bireyin dijital dünyayla kolayca bağ kurabilmesinin de önünü açmıştır.
Çocuklara yönelik dijital programların ve platformların artarak çoğalması, elektronik cihazların çocukların kolay kullanabileceği şekilde gelişmesi (dokunmatik ekranlar, ekran ve kaydırma özellikleri vb.) ve her ekonomik düzeyden insan tarafından erişilebilir olması, çocukların erken yaşlardan itibaren internet ve dijital dünya ile tanışmalarına aracı olmuştur. Çocuklarda internet kullanımının en fazla görüldüğü alanlardan biri olan dijital oyunlar çalışmamızın konusunun temelini oluşturmaktadır. Çocuklar yetişkinlerle birlikte dijital oyun üreticilerinin de temel hedef kitlelerinden biridir.
Oyun hakkı, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 31. maddesinde açık bir şekilde koruma altına alınmıştır. Teknolojinin hızla gelişmesi çocukların tercih ettikleri oyun türlerinde de farklılaşmalara sebep olmuş ve dijital ortamda oynanan bilgisayar oyunları çocukların oyun ve eğlence yaşamının büyük bir parçası haline gelmiştir. Bu oyunlar çocukların yeni şeyler öğrenmesi, diğer bireylerle yardımlaşması ve iletişim kurması gibi birçok yararı içerisinde barındırmakla birlikte aynı oranda zarar görmelerine de sebep olabilmektedir. Oyunların barındırdığı temel risk, oyunların veya oyunlara erişim aşamasında yönlendirilme yapılan çeşitli bağlantıların çocuklar açısından zararlı içeriklere sahip olmasıdır. Yasal düzenlemeler ve velilerin velayet hakkı kapsamında alabileceği önlemler hukuk bilimi açısından atılabilecek temel adımlardır.
Yaş sınırlaması, şiddet ve cinsellik içerikli oyun ve oyun platformlarına erişimin ve oyun reklamlarının denetlenmesi, gerektiğinde erişim engeli getirilmesi gibi düzenlemeler ile velayet hakkı kapsamında velilerin çocuklarının kişilik hakkına zarar verici içeriklere erişimini önleme hak, görev ve yetkileri çalışmamızın yol gösterici unsurlarıdır.
Çocuk hakları birbirleriyle bağlantılı ve ilişkili haklardır. Bu sebeple çocukları zararlı içeriklerden koruma amaçlanırken, özellikle dijital oyunlarla direkt bağlantılı olan oyun ve eğlence hakkının ihlal edilmemesine özen gösterilmeli, sınırlandırmalarda ölçülülük ilkesi ve çocuğun menfaati gözetilmelidir.